حالا كه مجبور به زندگی در شهرهای بزرگی همچون تهران هستیم و باید مشكلات متعددی شامل شلوغی و ازدحام جمعیت، ترافیك سنگین وسایل نقلیه، سختی تردد، آلودگی هوا، سر و صدای زیاد و بسیاری موارد دیگر مانند اینها ـ كه همگی برای ما استرس‌زا هستند ـ را تحمل كنیم، لااقل به دنبال فراهم كردن محیطی آرام و راحت در خانه‌‌هایمان باشیم؛ به این ترتیب در این چند ساعت حضورمان در فضای خانه، بخشی از استرس روزانه‌مان جبران شده و روز بعد دوباره با انرژی بیشتری با مشكلات مواجه خواهیم شد.

در چنین پروژه‌ای باید سراغ عناصر اصلی دكوراسیون رفته و از آنها به عنوان ابزاری برای دستیابی به این هدف استفاده كرد.

رنگ باختن استرس با رنگ
یكی از مهم‌ترین عوامل برای كاهش سطح استرس در خانه شما، انتخاب پالت رنگی آرام‌بخشی است كه با روحتان ارتباط برقرار كند در واقع رنگ‌ها می‌توانند مانند دارویی قوی روی جسم و روح تأثیر بگذارند.

در روزگاران قدیم نیز فلاسفه چینی، هندی و مصری روی درمان با رنگ تحقیقات بسیاری كرده‌اند كه هنوز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این علم را رنگ‌‌درمانی (Chromo therapy) می‌گویند.

در این علم، انرژی‌‌های فیزیكی و ذهنی شما از طریق رنگ تحریك می‌شود و درست به همین علت است كه برای هر فضایی با توجه به كارایی آن، پالت رنگی مناسبی مورد نیاز است.

به عنوان مثال، فضایی مانند اتاق نشیمن یا همان هال، برای استراحت پس از كار پراسترس روزانه و همچنین رفع خستگی جسمی و روحی فرد مهیا شده است ولی اگر قرار باشد پالت رنگی محیط از رنگ دیوارها گرفته تا لوازم دكوراسیونی شامل مبلمان، پرده و غیره به جای القای حس آسودگی، به عنوان یك عامل محرك عمل كند، هرگز استرس جای خود را به آرامش و راحتی نخواهد داد؛ بنابراین در چنین محیط‌هایی از انتخاب رنگ‌های گرم شامل قرمز، زرد و نارنجی در سطوحی وسیع بپرهیزید.

این رنگ‌ها تحریك‌كننده بوده و ضربان قلب را نیز افزایش می‌دهند در نتیجه سبب ایجاد هیجان یا عصبانیت و بی‌قراری در شما می‌شود، در حالی كه رنگ‌های سرد شامل آبی و سبز، آن تأثیر را بر ضربان قلب نداشته و برعكس شما را به داشتن حسی آرام تشویق می‌كند.

این موضوع در مورد فضای اتاق خواب نیز صادق است؛ به عنوان مثال، با كاربرد رنگ آبی روشن در اتاق خواب، علاوه بر اینكه ضربان قلب و فشارخون كاهش می‌یابد، تنفس‌ها عمیق‌تر و آرام‌تر شده و این حالت در خواب شما نیز تأثیر می‌گذارد.

البته این پیشنهاد به این معنی نیست كه همه سطوح اتاق را به رنگ آبی رنگ‌آمیزی كرده و لوازم دكوراسیونی شامل پرده، روتختی و دیگر لوازم را نیز آبی انتخاب كنید بلكه كاربرد سطح وسیع‌تری از این رنگ در كنار دیگر رنگ‌های هماهنگ با آن هم هدف موردنظر را تأمین می‌كند.

نقش نور در كاهش استرس

همه ما نه‌تنها برای حفظ سلامت جسمانی بلكه برای تعادل و سلامت روحی‌مان به نور خوب و با كیفیت نیاز داریم و بر هیچ‌كس پوشیده نیست كه نور خورشید بهترین نور برای این امر است.

تحقیقات دانشمندان نیز نشان داده است كه اشعه ماورای بنفش نور خورشید روی هورمون سرتنین (sertonin) كه نقش تاثیرگذاری بر فعالیت‌های مغز و احساسات ما دارد، اثر می‌گذارد.

بنابراین با تمام این تفاسیر، خانه‌ای انتخاب كنید كه به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نیز پنجره‌ها، بیشترین بهره‌‌مندی را از نور طبیعی داشته باشد و از طرف دیگر مسئله اصلی اینجاست كه هر قدر كه به موضوع بهره‌مندی از نور طبیعی بیندیشیم، به ناچار پس از چند ساعت مجبور خواهیم بود، جایگزینی برای آنها در محیط خانه تعیین كنیم كه همانا نور مصنوعی است.

البته این نور با توجه به تنوع موجود در نورپردازها و نوع نور ساطع شده از آنها، نقش مؤثری را بر روح و روان و نیز ایجاد آرامش یا استرس برعهده دارد؛ پس در انتخاب آنها نیز رعایت دقت، لازم و ضروری است.

علاوه بر این، رنگ‌ها نیز تحت‌تأثیر نورها نماهای مختلفی از خود به نمایش می‌گذارند، در نتیجه، نورهایی انتخاب كنید كه هنگام تابش بر رنگ‌های موجود در سطوح مختلف فضای خانه‌تان، تأثیر منفی به جای نگذارند.

به عنوان مثال هرگز در اتاق‌نشیمن از لامپ‌های فلورسنت یا هر نوع لامپ دیگری با نور شبیه به آن استفاده نكنید.

برای نورپردازی چنین فضایی باید تلفیقی از چند نوع نور به كار رود كه همگی نوری گرم داشته باشند.

البته اگر می‌خواهید در اتاق‌نشیمن مدتی را با حس آرامش بیشتری سپری كنید، نور آباژور به همراه نور حاصل از چند شمع روشن، فضایی رمانتیك و آرام را به وجود می‌آورند.

بسیاری از كارشناسان بر این عقیده‌اند كه نور خیلی زیاد ـ چه از نوع طبیعی و چه از نوع مصنوعی ـ به جای ایجاد حس راحتی و آسایش ممكن است سبب بروز هیجانات زیاد شود. همچنین ممكن است سردرد و ناراحتی‌های چشمی را در پی داشته باشد.

سریع‌ترین راه برای دستیابی به آرامش

با توجه به اینكه تمركز روی یك نقطه نوعی مراقبه (meditation) است، همان‌طور كه خسته از كار روزانه روی مبل اتاق نشیمن لم داده‌اید، شمعی روشن كرده و به شعله آن چشم بدوزید.

با این كار پس از 5 تا 10 دقیقه فشارخون شما كاهش یافته، سطح هورمون آدرنالین در خون پایین آمده، تنفس راحت و عمیق‌تر شده و كم‌كم استرس‌ها از بین رفته و آرامش تمام وجودتان را فرا‌می‌گیرد.

شلوغی؛ عامل ایجاد استرس
همه ما به اندازه كافی در شهری پر ازدحام زندگی می‌كنیم كه برای تردد در خیابان‌ها و پیاده‌رو، مدام باید مراقب برخورد نكردن با موانع مختلف باشیم. پس لااقل دیگر خانه‌هایمان را كه این روزها از وسعت چندانی نیز برخوردار نیستند، با انبوهی از لوازم بزرگ و عظیم‌الجثه شلوغ نكنیم.

به این ترتیب، دیگر به هنگام حركت در فضای خانه نگران برخورد خود و اهالی خانواده با لوازم مختلف و امكان بروز مشكلات جسمانی ـ به‌خصوص برای بچه‌ها ـ نخواهیم بود؛ این موضوع خود راهی برای كم كردن استرس در خانه است.
علاوه بر این، مشكل شلوغی فضا تنها حاصل كارب

د لوازم زیاد و بزرگ دكوراسیونی روی زمین نیست بلكه استفاده از طرح‌های شلوغ و درهم برای پوشش سطوح مختلف، نصب تابلوهای بزرگ و متعدد روی دیوارها، پر كردن روی میزها و كابینت‌های آشپزخانه با لوازم كاربردی و تزئینی و خرده‌ریزها، همگی برای افراد خانواده كه مجبور به حضور طولانی‌مدت در این فضا هستند، به لحاظ دیداری نیز خسته‌كننده و استرس‌زا خواهد بود.

آرامشی كه انسان در محیطی خلوت به دست می‌آورد، هیچ‌گاه قابل مقایسه با حس حضور در محیطی شلوغ و پرازدحام نیست.

عایق‌بندی در مقابل سر و صدا

وقتی در خانه‌ای زندگی می‌كنید كه سر و صدای بیرون امكان استراحت یا حتی خوابی راحت را به شما نمی‌دهد، چه انتظاری از ایجاد حس آرامش خواهید داشت؟!
در چنین فضایی سطح استرس شما افزایش یافته و عصبی‌تر می‌شوید.

پس بهترین اقدام حذف عوامل پدیدآورنده یا تشدیدكننده استرس است و این كار از طریق عایق‌بندی میسر خواهد شد.

 به عنوان مثال، اگر در جوار خیابان اصلی یا بزرگراه مسكن گزیده‌اید، كاربرد دزدگیر و نیز جایگزین كردن پنجره‌های دوجداره را در صدر اقدامات عایق‌بندی خانه خود قرار دهید.

چند اقدام اورژانسی برای كاهش استرس

‌برای كاهش هر چه بیشتر استرس در خانه از ابزارهای كمكی استفاده كنید:
1 – پخش صدایی آرام‌بخش، یكی از بهترین روش‌های ایجاد آرامش و به اصطلاح ریلكسیشن (relaxation) است.

بنابراین هنگام استراحت یا حضور در خانه از موسیقی‌های آرامش دهنده تن و ذهن استفاده كنید.

این موسیقی‌ها اغلب از صداهای طبیعت مانند آواز پرندگان، صدای امواج دریا، قطرات باران و خش‌خش برگ‌ها ساخته شده‌اند.

با گوش كردن به این موسیقی‌ها تأثیر معجزه صدا و موسیقی را در روح و روان خود احساس می‌كنید.

علاوه بر اینها، شما می‌توانید با خرید آب‌نمایی زیبا و قرار دادن آن در گوشه‌ای از اتاق‌نشیمن یا اتاق خواب به جای صدای ضبط شده جریان آب، از صدای واقعی آن و نیز انرژی حاصله نیز بهره‌مند شوید.

با شنیدن این صدای خوش در فضایی مناسب، بخش اعظمی از استرس‌های شما برای چند ساعت هم كه شده از بین خواهد رفت.

2 – در دكــوراسیون فضــای خانه‌تان علاوه بر لوازم بی‌جان دكوراسیونی و كاربردی، از گیاهان و گل‌های طبیعی هم استفاده كنید. وجود این عناصر طبیعی، حس حضور طبیعت و نیز نیروی حاصل از آن را در وجود شما ایجاد كرده و اضطراب و استرس را كمرنگ می‌كند. علاوه بر این، وجود گل‌های رنگارنگ، فضا را شاد و پرانرژی می‌كند.

 

3 – عطر درمانی یكی دیگر از راه‌های كاهش‌دهنده استرس در هرگونه فضای بسته‌ای از جمله خانه است.

برای این منظور چند روش وجود دارد:
الف) همیشه چند شاخه گل تازه و معطر در خانه داشته باشید.

ب) بسیاری از گل‌ها و گیاهان معطر حتی به حالت خشك نیز همچنان فضا را عطرآگین كرده و حتی برخی از آنها مانند اسطوخودوس، خاصیت آرام‌بخشی دارند. بنابراین كیسه‌های توری‌ای آماده كرده و پس از پر كردن كیسه‌ها با این قبیل گیاهان و گل‌ها، آنها را در قسمت‌های مختلف خانه از جمله اتاق خواب و نشیمن آویزان كنید.

نكته: شما می‌توانید مقداری از این گیاهان را در مقداری آب بریزید و روی شعله كم اجاق گاز یا وارمر قرار دهید تا با تبخیر آب حاصل از جوشیدن این گیاهان در آب، هوای محیط نیز معطر می‌شود.

 

ج) این روزها شمع‌های معطر بسیاری در شكل‌ها و فرم‌های مختلف به بازار آمده است؛ كافی است شما شب‌هنگام یك یا دو عدد از آنها را در خانه روشن كنید و هم از انرژی آتش نیرو بگیرید و هم به این ترتیب، بوی خوشی فضای خانه شما را دربر می‌گیرد؛ البته روشن كردن عود نیز یكی دیگر از مهم‌ترین روش‌هاست.

د) اگر هیچ‌یك از راهكارهای فوق برایتان امكان‌پذیر نبود، از اسپری‌های خوشبوكننده هوا استفاده كنید. فقط اسپری‌ای انتخاب كنید كه عطری تند و سردردآور نداشته باشد.